Als Nederlands architectenbureau, dat ook werkzaam is op Ibiza, dien je je ook te verdiepen in de geschiedenis van de architectuur van het eiland. Alleen op die manier kun je de taal van de architectuur echt begrijpen. De architectuur van Ibiza heeft een rijke geschiedenis, doordrenkt met invloeden van de natuurlijke omgeving, religie, spiritualiteit en culturele ontwikkelingen. Vanaf de prehistorie tot het heden heeft de architectuur van het eiland een evolutie doorgemaakt. Dat heeft zijn stempel gedrukt op het landschap, de cultuur en de manier van leven. Ik zal je hieronder op reis meenemen door die tijd.

Fenicische en Carthaagse periode (654 v.Chr. – 123 v.Chr.)

De Feniciërs vestigden handelsposten op Ibiza, die de vroege architectuur beïnvloedden met hun karakteristieke bouwstijl. Ze noemen het eiland toen Ibossim. Ze bouwden versterkte nederzettingen en gebruikten lokale materialen zoals steen en leem. Hoewel er weinig is terug te vinden van de Fenicische architectuur op Ibiza, is er in de jaren 80 in Sa Caleta een nederzetting opgegraven. Met een totaal oppervlakte van ongeveer 4 hectare. Het stadsplan had een archaïsche vorm en bestond uit een groot aantal architectonische eenheden. Het eiland kwam later in handen van de Carthagers waardoor het uitgroeide tot een belangrijke handelspost in het Middellandse zeegebied.

Romeinse periode (123 v.Chr. – 476 n.Chr.)

Toen Carthago in oorlog kwam met Rome en werd het eiland door de Romeinen overgenomen en Ebusus genoemd. Tijdens de Romeinse periode werden majestueuze tempels en altaren gebouwd ter ere van de Romeinse goden. Deze gebouwen waren imposant, met levendige kleuren zoals rood, geel en blauw om de pracht van de goden te weerspiegelen. Woonhuizen waren kleurrijk versierd met mozaïeken en fresco’s die het interieur verfraaiden, terwijl eenvoudige vormen en materialen werden gebruikt.

Middeleeuwen (476 n.Chr. – 1492 n.Chr.)

Na de opkomst van het christendom werden kerken en kloosters gebouwd, vaak op plaatsen van oudere heiligdommen. Deze gebouwen waren eenvoudig van structuur, met witgekalkte muren die de sereniteit van de spirituele ruimtes benadrukten. Woonhuizen waren ook vaak witgekalkt en gebouwd in harmonie met de natuurlijke omgeving.

Moorse periode (902 n.Chr. – 1235 n.Chr.)

De Moren veroverden Ibiza in de 10e eeuw en brachten een periode van culturele bloei met zich mee. Zij noemden het eiland Yebisah. Ze introduceerden geavanceerde irrigatiesystemen en hun invloed op de architectuur van Ibiza was zichtbaar. Kenmerkend voor de Moorse architectuur zijn de witgekalkte gebouwen met platte daken en binnenplaatsen. Deze elementen weerspiegelen de invloed van de Islamitische bouwstijl.

In de Moorse periode werden ronde hoeken in de architectuur niet alleen om esthetische redenen geïntroduceerd. Ook hadden ze verschillende praktische en symbolische redenen. In tegenstelling tot scherpe hoeken, zijn ronde hoeken beter bestand tegen druk en belasting. Ze verzachtten daarbij ook de algehele uitstraling van een gebouw en gaven het een gevoel van elegantie en verfijning. Dit was vooral belangrijk in de Moorse architectuur, die bekend stond om zijn intrinsieke schoonheid en verfijnde details.

Nieuwe Tijd (1492 n.Chr – 18e eeuw)

Tijdens de renaissanceperiode werden er weer kerken en kathedralen gebouwd met een nadruk op pracht en praal. Kleurgebruik, met diepe roodtinten, groen en goud, benadrukte de heiligheid van de ruimte, terwijl gedetailleerde gevels en decoraties de esthetische idealen van die tijd weerspiegelden.

Moderne tijd (18e eeuw – heden)

In de moderne architectuur van Ibiza blijven kerken en kapellen belangrijke spirituele centra. Moderne woonhuizen hebben over het algemeen nog steeds de witgekalkte muren en platte daken die typerend zijn voor de traditionele architectuur, maar integreren ook moderne elementen. Kleurgebruik en architectuur in de geschiedenis van Ibiza weerspiegelen de evolutie van de cultuur en spirituele overtuigingen van het eiland, met een subtiele onderliggende waardering voor eenvoud, imperfectie en vergankelijkheid. De invloeden van verschillende culturen, waaronder de Moren en Feniciërs, hebben de architectuur van Ibiza gevormd en verrijkt met de diverse elementen en stijlen.

Architectenbureau op Ibiza

De architectuur van Ibiza heeft dus een transformatie ondergaan en heeft de laatste tijd soms helemaal niets meer met de geschiedenis van het eiland te maken. Toch zijn er gelukkig nog architectenbureaus die met de typische Ibicenco bouwstijl ontwerpen. Blakstad is bijvoorbeeld een architectenbureau op Ibiza dat de schoonheid van de typische eeuwenoude landhuizen (finca’s) respecteert in hun designs. In een volgende blog zal ik je laten zien hoe dat die Ibiziaanse landhuizen eruit zagen en hoe dat ze worden getransformeerd tot moderne en soms super luxueuze villa’s. En hoe dat deze bouwstijl doordrenkt is met de wabi-sabi filosofie. Stay tuned…